Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập vào năm 1949. Trong giai đoạn từ 1949 đến 1956, quá trình chuyển đổi phương tiện sản xuất từ tư hữu sang công hữu đã được hoàn thành.[1] Trong giai đoạn này, chính phủ mới đã dẹp tan ảnh hưởng của các băng nhóm tội phạm và đẩy lùi nạn ma tuý[1] và cờ bạc.[2] Do những cải cách đó, tỉ lệ tội phạm trong nước giảm đi đáng kể.[2] Ở giai đoạn từ 1949 đến 1956, những tội phạm phi chính trị diễn ra chủ yếu là nạn trộm cắp, đốt phá, hiếp dâm, giết người và cướp bóc.[2] Phần lớn tội phạm kinh tế là những tư bản trốn thuế, lấy trộm tài sản công cộng và tham gia vào hối lộ.[2]

Một số tội phạm kinh tế là các quan chức chính phủ có liên quan đến đến việc chiếm đoạt tài sản công và nhận hối lộ.[2] Giữa năm 1957 và 1965, ở một số vùng nông thôn không có sự cố tội phạm nào xảy ra và mức độ an ninh công cộng nói chung là tốt.[2] Nhưng sau đó tỉ lệ tội phạm gia tăng. Năm 1981 tiêu biểu cho một năm đỉnh cao tội phạm chưa từng có trước đây ở trong nước.[3] Điều này xảy ra ngay sau cải cách kinh tế vào cuối những năm 1970, trong đó có cho phép một số yếu tố của nền kinh tế thị trường.[3] Dưới đây là một báo cáo so sánh các trường hợp tội phạm từ 1977 đến 1988 (không bao gồm tội phạm kinh tế):[4]

Tội phạm thanh thiếu niên tăng nhanh trong những năm 1980, chiếm 60,2% tổng số tội phạm năm 1983, 63,3% vào năm 1984, 71,4% vào năm 1985, 72,4% vào năm 1986 và 74,3% vào năm 1987.[4] Số lượng tội phạm chạy trốn gia tăng trong những năm qua.[5] Tội phạm kinh tế tăng lên trong những năm gần đây.[5] Từ năm 1982 đến 1988, tổng số tội phạm kinh tế là 218.000.[5]

Năm 1989, tổng cộng 76.758 trường hợp vi phạm kinh tế đã được thống kê sổ sách, trong đó gồm hối lộ, buôn lậu và trốn thuế.[5] Những thay đổi trong chính sách kinh tế đã có ảnh hưởng đến những đặc thù tội phạm.[6] Kể từ Đại hội Toàn thể lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc thứ mười một, tội phạm đã tăng lên dưới nhiều hình thức đa dạng.[6]